De montenegrijnsche pope gelijkt, in voorkomen en manieren, op den
russischen pope en den servischen pope in Kroatie, Bosnie en Servie;
ge herkent hem aan zijn langen baard, aan zijne golvende hairlokken en
aan zijne wijde, lang afhangende kleeding, die hem zekere waardigheid
geeft; maar toch is het voor den vreemdeling dikwijls moeielijk om het
gewijd karakter van deze bedienaren der godsdienst te onderkennen:
want men ontmoet in het vorstendom eene menigte priesters, die als
alle andere Montenegrijnen gekleed gaan, hun hair afgeknipt dragen,
wapenen in hun gordel voeren, geheel een militair voorkomen hebben als
de andere bergbewoners, en die niettemin de priesterwijding hebben
ontvangen. Ofschoon popen, vindt gij ze in de herbergen en kroegen,
hunne pijp rookende en brandewijn drinkende, of zelfs wel de guzla
bespelende, zooals die oude pope, dien ik in de herberg te Cettinje
ontmoette, en van wiens moed mij de dienstmeid verhaalde, terwijl zij
op de vele medailles wees, die zijne borst versierden en die hij op
het slagveld gewonnen had.

Alle kerken, die ik bezocht heb, zijn uiterst eenvoudig. Zij zijn
meest allen naar hetzelfde model gebouwd: de inwendige inrichting is
die van de grieksche kerk, met de gewone indeeling; het ikonostase,
dat den dienstdoenden priester voor de oogen der menigte verbergt,
wordt op sommige oogenblikken geopend, en gunt dan de aanschouwing van
het binnenste heiligdom, waaruit het licht straalt en wierookgeuren
stroomen. Gedurende de geheele dienst blijven de geloovigen staan; die
regel geldt voor allen, de Vorst niet uitgezonderd. Bij den ingang der
kerk worden de wapenen afgelegd en doorgaans aan eene vrouw in bewaring
gegeven. De kosten der eeredienst worden gedragen door de geloovigen,
die daartoe naar gelang van hun vermogen bijdragen. Te Ostrog, waar
men jaarlijks heengaat om in het klooster de relieken van den heiligen
Basilius te vereeren, worden gedurende dien tijd soms wel tienduizend
francs ontvangen. Het getal feestdagen in den griekschen kalender
is zeer groot; en de gewoonte om op die dagen pleizier te maken en
buitensporige uitgaven te doen, is een ware ramp en een oorzaak van
veel armoede en achteruitgang. In de naburige landstreken, waar de
bevolking katholiek is, worden zij, die bij zoodanige gelegenheden
op een enkelen dag meer dan de inkomsten van eene geheele maand
verteeren, door de geestelijken en Franciskaner monniken openlijk
berispt en geschandvlekt. Die kerkelijk