ornami hejmojn per fosilioj,
kiujn oni starigas en la salono, apud la teleo [*], sed
Esperantujo bezonas fresxan limfon. Kaj vi, leganto, probable vin
demandas, tute prave: jes ja, sed kion tiu cxi sinjoro Camacho
mem proponas?

Nu, por komenci, alian komparon, metaforon, bildon pri ni. Eugene
de Zilah preferas pensi pri _fraternitato_, t.e. fratosocio (de
ZILAH 1995). Mi, pri arhxipelago, insularo, lingva mikronezio.
Insularo Esperanto: ne cxiam oni scias sur unu insulo pri
okazajxoj en alia. Cxu verkistoj kiel Leen Deij, Kris Long,
Istvan Nemere, Nicolino Rossi aux Manuel de Seabra iel reagis cxe
la auxtodafeo kontraux ilia kolego Lindstedt? Se io tia okazis,
informo pri gxi ne atingis mian insulon. (Min tamen sxokas, sed
ne plu surprizas, la obstina muteco de Esperanta
PUN-Centro . . .).

Ni formas diversgentan grupon, kies plej grava komuna trajto
estas la diverseco (kvankam laux agxogrupoj, lauxprofesie kaj
lauxklase temas pri komunumo suficxe homogena; vd. RASXICX). Jen
la plej difina trajto de la esperanto-parolantoj: nia komuna
negenteco, t.e. nia neaparteno, nekunaparteno al unu gento,
popolo aux nacio. Frazoj kiel "Ni esperantistoj fakte estas etno
[. . .] kaj ne necesas timi diri tion malflustre" (GONCXAROV, p.
7), "La e-socio reale ekzistas kaj vivas surbaze de propraj
valoroj kaj tradicioj" aux "El la movado gxi relative frue
transformigxis al socio, lingva socio, lingva komunumo. Kaj
stabiligxis kiel tia" (LEYK 1987, resp. p. 21, 11) ne priskribas
la realon, sed preskribas gxin laux mehxanismo, kiun angloj nomas
_wishful thinking_ -- revpensado. La komunajn valorojn mi nenie
vidas, ecx ne pri la lingvo mem, kaj miajn sam'ide'an'o'j'n mi
kalkulus per la fingroj de ambaux manoj. Ni esperantistoj
konsistigas malnacion, malgenton, malpopolon (jen kio placxas al
mi!). Komune ni havas lingvon nek hereditan nek heredan.
Esperanto mem ne estas nia komuna lingvo, kiel diasporistoj
supozas, sed nia komuna interlingvo. Same pri nia kulturo:
interkulturo. Interliteraturo. Kiam mi legas romanon de Trevor
Steele aux de Karolo Picx, poemojn de Istvan Ertl aux de Mao
Zifu, mi legas ion esperantan sed samtempe resp. auxstralian,
cxehxan, hungaran, hxinan (cxinoj pardonu cxi momentan
praismon!); mi legas hajkon originale verkitan de japano ("Post
uragano [. . .]", de TOMITA Tomu, en _Esperanta antologio_), sed
mi legas gxin senpere, la originalon mem -- sen-egala vivosperto!
Kaj tiel plu. Sed oni imagu personon, E-pa