ten
draafde ik in de richting van Mesjed, terwijl Joessoef in het rijtuig
volgde. Voor ons schitterde op vele mijlen afstands de prachtige
vergulde koepel als een vuurzee in de stralen van de ondergaande zon.

Een nieuwsgierige menigte wachtte ons af op de pleinen der stad. Door
de Khiaban, de hoofdstraat, iets als het _Unter den Linden_ der
plaats, daarna door de kronkelende straatjes, kwamen wij aan het
Consulaat-generaal, waar wij hartelijk werden ontvangen. Nu ik
twee maanden lang buiten de beschaafde wereld had verkeerd, was
ik onuitsprekelijk gelukkig, mij weer in een bevriende omgeving
te bevinden.

Mesjed, welks naam beteekent "Graf eens Martelaars", heet zoo,
omdat men er het graf vindt van een heilige Reza, den achtsten
iman. Zijn monument behoort tot de rijkste en meest bezochte van
Azie. De schatten, die er bewaard worden, bestaan niet alleen uit
ruime jaarlijksche schenkingen van geld en kostbaarheden, maar het
graf ontvangt ook giften en legaten in grond en tuinen, en wel van
alle klassen der bevolking. Het is niet toegankelijk voor christelijke
bezoekers, een regel, waaraan men zich in Perzie bij vele instellingen
houdt. Toch is hij niet steeds in acht genomen, en de spaansche gezant
aan het hof van Timoer, Ruy Gonzalez de Clavyo, vertelt, dat hij de
moskee te Mesjed heeft bezocht.

Het tegenwoordige heiligdom ligt, naar ik hoor, in het midden tusschen
drie groote pleinen. De bouwtrant, de opengewerkte lantaarn en het
gouden traliewerk geven er van buiten een ernstige schoonheid aan,
geschikt om een diepen indruk op vrome gemoederen te maken.

Mesjed is tegenwoordig een belangrijke stad uit het oogpunt van den
handel en de politiek. Van engelsch standpunt gezien, zou het een goede
post zijn ter bewaking van westelijk Afghanistan en een bruikbaar
entrepot voor den engelsch-indischen handel. Maar voor Rusland is
de post van nog veel grooter beteekenis, daar Mesjed de hoofdstad
is van de provincie Khorassan, waarvan Askhabad voor zijn onderhoud
afhankelijk is. Zooals men wel kan begrijpen, zijn de bazars voor
't meerendeel gevuld met russische goederen, maar de voorwerpen van
engelsche herkomst worden op niet minder hoogen prijs gesteld. Men kan
hier een beeld vinden van den strijd tusschen de beide mogendheden,
die elkaar den invloed in Perzie betwisten.

Ten tijde van mijn bezoek werd het ambt van britsch consul-generaal
waargenomen door den sedert overleden heer Ney Elias, den deken van
een reeks v