en hebben niet
op satijnpapier, maar op kloek papier zooals gebruikt wordt voor de
rollen van tooneelstukken, met een breeden roodafgezetten rand voor
verbeteringen.... Indien de copie in Hornton Street gemaakt wordt, zou
men de typiste eten kunnen geven door een schuif in de deur, zooals de
Cardinalen het krijgen, wanneer zij bezig zijn een Paus te kiezen, tot
zij op het balkon zou kunnen verschijnen om de wereld te verkondigen:
"Habet Mundus Epistolam"; want de brief is inderdaad een Encycliek, en
evenals de bullen van den Heiligen Vader genoemd worden naar haar
beginwoorden, zou men er van kunnen spreken als: "_Epistola in Carcere
et Vinculis_"....

Het is maar al te waar, Robbie, het leven in de gevangenis doet ons de
menschen en de dingen zien zooals zij in werkelijkheid zijn. Daarom
verandert het iemand in steen. De menschen buiten worden misleid door
de schijnverbeeldingen van een leven in voortdurende beweging. Zij
draaien mede met het leven en dragen bij tot zijn onwerkelijkheid. Wij
die onbewegelijk zijn, zien en weten. Laat de brief deugen of niet
voor enge naturen en koortsige hersenen, mij heeft hij deugd gedaan.
Ik heb "mijn borst verlucht van veel gevaarlijk tuig" om een zegswijze
te borgen bij den dichter dien Gij en ik indertijd wilden redden uit
de handen der Philistijnen. Ik behoef U niet te herinneren dat uiting
op zichzelf voor een kunstnaar de opperste en eenige wijze van leven
is. Van uiting leven wij. Onder de oneindig vele dingen waarvoor ik
den Directeur te danken heb, is er geen waarvoor ik dankbaarder ben
dan voor zijn verlof om naar hartelust te schrijven en zoo lang als ik
wensch. Gedurende bijna twee jaar droeg ik binnen in mij een
toenemenden last van bitterheid waarvan ik mij nu grootendeels heb
verlicht. Aan den anderen kant van den gevangenismuur staan een paar
arme zwarte roetberookte boomen die op het oogenblik uitloopen in
knoppen van bijna schel groen. Ik weet heel goed wat zij ondergaan.
Zij vinden hun uiting.

Steeds de Uwe,

Oscar.

IV

6 April 1897.

Overweeg thans, mijn waarde Robbie, mijn voorstel. Ik denk dat mijn
vrouw die in geldzaken zeer eergevoelig en hooghartig is, de L75,
gestort voor mijn aandeel, zal terugbetalen. Zij zal het ongetwijfeld
doen. Maar ik vind dat het van mijne zijde behoort te worden
aangeboden, en dat ik niets bij wijze van inkomen van haar mag
aannemen. Ik kan aannemen wat in liefde en genegenheid voor mij
gegeven wordt, maar ik zo