go lon yn ei ddydd
Yn hoffi pibell, ae yfed fel hydd,
'Doedd ryfedd fod arno fo flys;--
"Waeth i mi roi fyny," ebe'r sexton yn syn,--
"Peth caled yw tirio trwy esgyrn fel hyn,
A ch'letach fyth pan deimlwch chwi'ch hun
Yn taro ynghyd ag asgwrn pen dyn!
Felly 'rwy am fynd i'r 'Eryr Mawr,'
Mae'r gwynt yn ddigon a tharo dyn lawr."
Ac i mewn ag ef ar frys.
Fe wenai pawb wrth ei weled e'
Y torrwr beddau yn cymeryd ei le
O dan y fantell simnai fawr,
(A chwarddai y tan dan ruo'n awr),
Oblegid 'roedd pawb yn ei garu ef,
O fab yr yswain i'r tlota'n y dref.
"Wel, dowch a stori," ebe gwr y ty,
"Rhyw chwedl ddifyr am bethau a fu."
'Roedd pawb yn gwybod mai ef oedd tad
Adroddwr chwedlau yr holl wlad.
Fe wyddai am bob yspryd bron
Fu'n tramwy hyd y ddaear hon;
Fe fedrai ddychryn calon wan,
A'i gwneud yn ysgafn yn y fan;
Fe allai gau ac agor clwy',
A medrai ddynwared pawb yn y plwy'.
"Mae'r torrwr beddau mewn syched braidd,
Rhowch iddo gornied o gwrw brag haidd,"
Ebe gwr y ty yn awr;
"Mae stori sych yn ddigon o bla
Os na fydd llymaid o ddiod dda
Yn helpu y stori lawr."
Y CHWEDL.
I.
Ar nos Nadolig oer a llaith,
Ers deugain o flynyddau maith,
Bu farw Harri Huws;--'roedd ef
Yn cael ei garu gan bawb trwy'r dref.
Bu ef i mi yn gyfaill pur.
A chalon gywir fel y dur,
A diwrnod tywyll, prudd ei wedd,
Oedd y dydd rhoed Harri yn ei fedd.
Gadawodd eneth ysgafn droed
O'i ol,--yn un ar bymtheg oed;
'Roedd iechyd ar ei gruddiau cu,
A chwarddai serch o'i llygad du.
Bum i yn dysgu'r eneth hon
I ddweyd A B yn blentyn llon,
Ac wrth ei dysgu, credais i
Y dysgai'r ferch fy ngharu fi;
Ond ffoledd oedd i'r eneth dirion
I feddwl caru hen wr gwirion.
Daeth morwr llon i siarad a hi,
A dygodd fy Elen oddi arnaf fi,
Ond dd'wedais i air erioed wrth hon
O'r hyn a deimlais dan fy mron;
Na gair yn erbyn y morwr chwaith,
Oblegid hwy fuont am flynyddau maith
Yn chwareu a'u gilydd fel y mae plant
Ar ochr y bryn neu lan y nant;
Ond waeth tewi na siarad, ryw noson ddu
Aeth y morwr ymaith ag Elen gu!
Nis gallaf ddirnad byth er hyn
Pa fodd yr aeth bore'i bywyd gwyn
O dan fath gwmwl, na pha fodd
Y daeth amheuaeth ag y todd
Gymeriad oedd mor bur;
'Doedd neb yn meddwl yn y wlad
Y buasai impyn tyner, mad,
Yn dwyn fath ffrwythau sur.
Agorai'r wawr ei hamrant clau,
Ac ymaith a fi ar ol y ddau,
A digwydd wnaethum fynd 'run ffordd,
Tra curai'm calon megis gordd,
Dan bwys briwedig fron;
|