effugimus. Non est saepius in uno homine summa salus periclitanda rei
publicae. Quamdiu mihi consuli designato, Catilina, insidiatus es, non
publico me praesidio, sed privata diligentia defendi. Cum proximis
comitiis consularibus me consulem in campo et competitores tuos
interficere voluisti, compressi conatus tuos nefarios amicorum praesidio
et copiis nullo tumultu publice concitato; denique, quotienscumque me
petisti, per me tibi obstiti, quamquam videbam perniciem meam cum magna
calamitate rei publicae esse coniunctam. Nunc iam aperte rem publicam
universam petis, templa deorum inmortalium, tecta urbis, vitam omnium
civium, Italiam [denique] totam ad exitium et vastitatem vocas. Quare,
quoniam id, quod est primum, et quod huius imperii disciplinaeque maiorum
proprium est, facere nondum audeo, faciam id, quod est ad severitatem
lenius et ad communem salutem utilius. Nam si te interfici iussero,
residebit in re publica reliqua coniuratorum manus; sin tu, quod te iam
dudum hortor, exieris, exhaurietur ex urbe tuorum comitum magna et
perniciosa sentina rei publicae. Quid est, Catilina? num dubitas id me
imperante facere, quod iam tua sponte faciebas? Exire ex urbe iubet
consul hostem. Interrogas me, num in exilium; non iubeo, sed, si me
consulis, suadeo. Quid est enim, Catilina, quod te iam in hac urbe
delectare possit? in qua nemo est extra istam coniurationem perditorum
hominum, qui te non metuat, nemo, qui non oderit. Quae nota domesticae
turpitudinis non inusta vitae tuae est? quod privatarum rerum dedecus non
haeret in fama? quae lubido ab oculis, quod facinus a manibus umquam
tuis, quod flagitium a toto corpore afuit? cui tu adulescentulo, quem
corruptelarum inlecebris inretisses, non aut ad audaciam ferrum aut ad
lubidinem facem praetulisti? Quid vero? nuper cum morte superioris
uxoris novis nuptiis domum vacuefecisses, nonne etiam alio incredibili
scelere hoc scelus cumulasti? quod ego praetermitto et facile patior
sileri, ne in hac civitate tanti facinoris inmanitas aut extitisse aut non
vindicata esse videatur Praetermitto ruinas fortunarum tuarum, quas omnis
inpendere tibi proxumis Idibus senties; ad illa venio, quae non ad
privatam ignominiam vitiorum tuorum, non ad domesticam tuam difficultatem
ac turpitudinem sed ad summam rem publicam atque ad omnium nostrum vitam
salutemque pertinent. Potestne tibi haec lux, Catilina, aut huius caeli
spiritus esse iucundus, cum scias esse horum neminem,