uid interesset inter levitatem contionatorum et animum
vere popularem saluti populi consulentem. Video de istis, qui se
populares haberi volunt, abesse non neminem, ne de capite videlicet civium
Romanorum sententiam ferat. Is et nudius tertius in custodiam cives
Romanos dedit et supplicationem mihi decrevit et indices hesterno die
maximis praemiis adfecit. Iam hoc nemini dubium est qui reo custodiam,
quaesitori gratulationem, indici praemium decrerit, quid de tota re et
causa iudicarit. At vero C. Caesar intellegit legem Semproniam esse de
civibus Romanis constitutam; qui autem rei publicae sit hostis, eum civem
esse nullo modo posse; denique ipsum latorem Semproniae legis iniussu
populi poenas rei publicae dependisse. Idem ipsum Lentulum, largitorem et
prodigum, non putat, cum de pernicie populi Romani, exitio huius urbis tam
acerbe, tam crudeliter cogitarit, etiam appellari posse popularem. Itaque
homo mitissimus atque lenissimus non dubitat P. Lentulum aeternis tenebris
vinculisque mandare et sancit in posterum, ne quis huius supplicio levando
se iactare et in pernicie populi Romani posthac popularis esse possit.
Adiungit etiam publicationem bonorum, ut omnis animi cruciatus et corporis
etiam egestas ac mendicitas consequatur.

Quam ob rem, sive hoc statueritis, dederitis mihi comitem ad contionem
populo carum atque iucundum, sive Silani sententiam sequi malueritis,
facile me atque vos a crudelitatis vituperatione populo Romano purgabo
atque obtinebo eam multo leniorem fuisse. Quamquam, patres conscripti,
quae potest esse in tanti sceleris inmanitate punienda crudelitas? Ego
enim de meo sensu iudico. Nam ita mihi salva re publica vobiscum perfrui
liceat, ut ego, quod in hac causa vehementior sum, non atrocitate animi
moveor (quis enim est me mitior?), sed singulari quadam humanitate et
misericordia. Videor enim mihi videre hanc urbem, lucem orbis terrarum
atque arcem omnium gentium, subito uno incendio concidentem, cerno animo
sepulta in patria miseros atque insepultos acervos civium, versatur mihi
ante oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis. Cum
vero mihi proposui regnantem Lentulum, sicut ipse se ex fatis sperasse
confessus est, purpuratum esse huic Glabinium, cum exercitu venisse
Catilinam, tum lamentationem matrum familias, tum fugam virginum atque
puerorum ac vexationem virginum Vestalium perhorresco et, quia mihi
vellementer haec videntur misera atque miseranda, idcirco in eos, qui