ae paene interfectus essem,
senatum in aedem Iovis Statoris convocavi, rem omnem ad patres conscriptos
detuli. Quo cum Catilina venisset, quis eum senator appellavit, quis
salutavit, quis denique ita aspexit ut perditum civem ac non potius ut
inportunissimum hostem? Quin etiam principes eius ordinis partem illam
subselliorum, ad quam ille accesserat, nudam atque inanem reliquerunt.
Hic ego vehemens ille consul, qui verbo civis in exilium eicio, quaesivi a
Catilina, in nocturno conventu apud M. Laecam fuisset necne. Cum ille
homo audacissimus conscientia convictus primo reticuisset, patefeci
cetera; quid ea nocte egisset, [ubi fuisset,] quid in proximam
constituisset, quem ad modum esset ei ratio totius belli descripta,
edocui. Cum haesitaret, cum teneretur, quaesivi, quid dubitaret
proficisci eo, quo iam pridem pararet, cum arma, cum secures, cum fasces,
cum tubas, cum signa militaria, cum aquilam illam argenteam, cui ille
etiam sacrarium [scelerum] domi suae fecerat, scirem esse praemissam. In
exilium eiciebam, quem iam ingressum esse in bellum videbam? Etenim,
credo, Manlius iste centurio, qui in agro Faesulano castra posuit bellum
populo Romano suo nomine indixit, et illa castra nunc non Catilinam ducem
expectant, et ille eiectus in exilium se Massiliam, ut aiunt, non in haec
castra conferet.

O condicionem miseram non modo administrandae, verum etiam
conservandae rei publicae! Nunc si L. Catilina consiliis, laboribus,
periculis meis circumclusus ac debilitatus subito pertimuerit, sententiam
mutaverit, deseruerit suos, consilium belli faciendi abiecerit et ex hoc
cursu sceleris ac belli iter ad fugam atque in exilium converterit, non
ille a me spoliatus armis audaciae, non obstupefactus ac perterritus mea
diligentia, non de spe conatuque depulsus sed indemnatus innocens in
exilium eiectus a consule vi et minis esse dicetur; et erunt, qui illum,
si hoc fecerit, non improbum, sed miserum, me non diligentissimum
consulem, sed crudelissimum tyrannum existimari velint! Est mihi tanti,
Quirites, huius invidiae falsae atque iniquae tempestatem subire, dum modo
a vobis huius horribilis belli ac nefarii periculum depellatur. Dicatur
sane eiectus esse a me, dum modo eat in exilium. Sed, mihi credite, non
est iturus. Numquam ego ab dis inmortalibus optabo, Quirites, invidiae
meae levandae causa, ut L. Catilinam ducere exercitum hostium atque in
armis volitare audiatis, sed triduo tamen audietis; multoque magis illud
t