ngvo Internacia_. Upsala Klubo Esperanta
eldonis la gazeton en Svedujo. De post tiam la movado ne haltis
iam plu.

[1] La 30. de marto 1887.

[2] 1887.

[3] 1887.

[4] D-ro Esperanto: _Dua Libro de l' Lingvo Internacia_. Kajero
n-ro 1, Varsovio 1888 (Cenzuro 18/30 januaro).

CXAPITRO VI.

Idealista profeto.

Patro kaj gefratoj. -- Reveno al Varsovio en 1898. -- Okulisto
de malricxuloj. -- Vespera verkado. -- "Al la fratoj". --
Hilelismo. -- Pri hebreaj partioj. -- Esperanto inter 1900
kaj 1905. -- Vizito al Parizo. -- Bulonja Kongreso. --
Internacia fratigxo. -- Profeta parolado. -- Pregxo al Forto
mistera. -- Horo neforgesebla.

Post la morto de l' patrino, la gefratoj Zamenhof proksimigxis al
la patro, kies koro plimoligxis. Granda estis lia vivcxagreno,
kaj li farigxis tre sentema. Komuna funebro ligis al li cxiujn
filojn kaj filinojn. Doloro kaj memoro pri l' amata mortintino
kunigis ilin cxirkaux amo kaj spirito sxia. Por dolcxigi la vivon
de l' patro malfelicxa, ili cxiuj zorgis. Li farigxis amiko la
plej kara. Pro tio, forflugintoj el la nesto penis reveturi
Varsovion tiel baldaux kiel eble. Unu post unu revenis ili kun
edzino kaj infanoj, kaj reprenis sian lokon en la rondo
familia.

Tial ankaux Ludoviko revenis en 1898. Li enlogxis kun la siaj en
malricxa strato de l' hebrea kvartalo, Ulica Dzika, 9. Gxis la
mondmilito li restadis tie. Kiel okulisto, li komencis tre
malkaran praktikadon. Klientoj pagis nur kvardek kopekojn --
kelkaj ecx nenion. Sed, kvankam tre sxparemaj, la Hebreoj ja
malsxatas sxuldojn. Ordinaraj okulistoj postulis grandajn sumojn.
En ricxaj salonoj ili logxis lukse. Tial multaj homoj ecx
preferis iri gxis blindeco kun malsano de l' okuloj. Nun alvenis
popola kuracanto. Al multaj li ecx savis vidon. Baldaux lia
atendejo enplenigxis de mateno al vespero. Li farigxis vera
bonfaranto.

Amike li klinigxis super lacaj laboristoj kaj palaj kudristinoj,
kiuj fidis lin. Sperto kaj studado lin estigis baldaux rimarkinda
specialisto. Tiel li vivadis gxis la morto, tre modeste, tre
malricxe, for el cxia lukso. [1] Per penado cxiutaga la premantaj
zorgoj malaperis. Sed ankaux maloftigxis tempo libera por pli
alta celo. Tamen lin konsolis tiu sento, ke l' ofero lia portas
tujan helpon al homfratoj. Vespere li sidigxis kaj reprenis
plumon.

Verkado, tradukado, korespondado formangxis grandan parton de la
noktoj. La movado esperantista disvastigxis tra la mo