i ne
timas pensi tion, kion pensas mia kapo, kaj ne tion, kion oni devas
pensi, por subteni interparolon kun iu politika aganto, aux delikatan
interklarigon kun sia edzino, en minutoj kiam sxi ecx ektedas al vi ...
kia gxuo, povi sur pura blanka papero paroli kun si mem ... cxu povas
tion anstatauxigi la interparolo kun la plej sincera amiko? Cxu do estas
sinceraj amikoj? Kiu estas freneza fordoni sian animon en la manojn de
alia? Oni konfesas multajn aferojn al la homoj, sed estas aferoj, kiujn
ecx antaux Dio oni rifuzos. Kiel iu avarulo oni kalkulas vespere, antaux
ol kusxigxi, cxiujn siajn sekretajn pensojn, enrigardas en la anguleton
de sia animo, cxu io ne mankas tie ... Nevena koleras, ke mi ne komunikas
al sxi cxion, ke mi kasxas tiun cxi kajeron al sxi. Sed cxu estas eble
rakonti al sxi cxion, kion mi scias pri mi mem?

"Amo! Edzeco! Kunvivo! kaj cxu tio cxi estas suficxa por ke ni havu la
rajton grati unu al la alia en la animoj.

"... Mi denove rememoras pri mia unua malnoblajxo kaj denove sxajnas al
mi, ke la plimulto el la homoj kondutus same kiel mi ... kaj eble pli
malbone ol mi ... Antaux cxio, mi faris al neniu malbonon, sed mi savis
homon, kvankam krimulon. Mi komprenas, se mi estus la kauxzo esti
kondamnita senkulpulo ... kaj interese estas, cxu mi estis kapabla fari
ankaux cxi tion? Mirinda estas homo! Kiomaj estas la homoj, kiuj povus
diri certe cxu ili estas kapablaj je granda heroajxo aux je granda
krimo? Ni mem ne konas nin mem ... kaj iom post iom ni malkovras niajn
indecojn kaj malvirtojn, ecx ne sentante ilin pli frue.

"Unu afero okupas min nun, kial tiel ofte mi haltas sur tiu cxi afero.
Cxu tio cxi ne estas riprocxo de l'konscienco? Pento? Mi ne emas kredi:
mi sentas nenion similan en mi mem kaj estas certa, ke tio cxi ne povas
farigxi cxe mi iun tagon ideo fiksa kaj min konduki gxis frenezigxo,
gxis memmortigo aux min devigi iri sola kaj min transdoni al la estraro.
Iafoje mi ecx pensas, ke dubinde estas cxu mi lasos cxi tiujn pagxojn,
ke oni ilin legu post mia morto.

"Al mi sxajnas, ke ankaux mi, kiel cxiuj, aliaj ekdeziros forlasi la
teron pura antaux la societo.

"Mi imagas la ekmiron de miaj amikoj, se tiuj cxi pagxoj falus en
iliajn manojn. Kion ili diros pri la ideala homo?

"Kaj malgraux cxio mi donus nun multon, se ne estus tiu abomenajxo en
mia vivo--kvankam, gxis hodiaux gxi ecx ne unu fojon malbonigis mian
apetiton kaj mi travivis pro tio ecx ne unu nokton en maldormo.