t, Romani
hominis gloria progredietur? Quid quod diuersarum gentium mores inter se
atque instituta discordant, ut quod apud alios laude apud alios supplicio
dignum iudicetur. Quo fit ut si quem famae praedicatio delectat, huic in
plurimos populos nomen proferre nullo modo conducat. Erit igitur peruagata
inter suos gloria quisque contentus et intra unius gentis terminos
praeclara illa famae inmortalitas coartabitur.

Sed quam multos clarissimos suis temporibus uiros scriptorum inops deleuit
obliuio! Quamquam quid ipsa scripta proficiant, quae cum suis auctoribus
premit longior atque obscura uetustas? Vos uero inmortalitatem uobis
propagare uidemini, cum futuri famam temporis cogitatis. Quod si
aeternitatis infinita spatia pertractes, quid habes quod de nominis tui
diuturnitate laeteris? Vnius etenim mora momenti, si decem milibus
conferatur annis, quoniam utrumque spatium definitum est, minimam, licet,
habet tamen aliquam portionem. At hic ipse numerus annorum eiusque
quamlibet multiplex ad interminabilem diuturnitatem ne comparari quidem
potest. Etenim finitis ad se inuicem fuerit quaedam, infiniti uero atque
finiti nulla umquam poterit esse collatio. Ita fit ut quamlibet prolixi
temporis fama, si cum inexhausta aeternitate cogitetur, non parua sed plane
nulla esse uideatur. Vos autem nisi ad populares auras inanesque rumores
recte facere nescitis et relicta conscientiae uirtutisque praestantia de
alienis praemia sermunculis postulatis. Accipe in huiusmodi arrogantiae
leuitate quam festiue aliquis inluserit. Nam cum quidam adortus esset
hominem contumeliis, qui non ad uerae uirtutis usum sed ad superbam gloriam
falsum sibi philosophi nomen induerat, adiecissetque iam se sciturum, an
ille philosophus esset, si quidem illatas iniurias leniter patienterque
tolerasset, ille patientiam paulisper adsumpsit acceptaque contumelia uelut
insultans: 'Iam tandem,' inquit, 'intellegis me esse philosophum?' Tum ille
nimium mordaciter: 'Intellexeram,' inquit, 'si tacuisses.' Quid autem est
quod ad praecipuos uiros, de his enim sermo est, qui uirtute gloriam
petunt, quid, inquam, est quod ad hos de fama post resolutum morte suprema
corpus attineat? Nam si, quod nostrae rationes credi uetant, toti moriuntur
homines, nulla est omnino gloria, cum is cuius ea esse dicitur non exstet
omnino. Sin uero bene sibi mens conscia terreno carcere resoluta caelum
libera petit, nonne omne terrenum negotium spernat quae se caelo fruens
terrenis gaudet