iae: ac
nisi a nobis tectus esset, fuisset de homine furioso et perdite malo
sumtum supplicium. Nunc me ejus clementiae non parum poenitet....
Brentius nimis clemens est" (Bretschneider, ii. 17, Feb. 1530).]
[Footnote 236: "Sed objiciunt exemplum nobis periculosum: si haec
pertinent ad magistratus, quoties igitur magistratus judicabit aliquos
errare, saeviet in eos. Caesar igitur debet nos opprimere, quoniam ita
judicat nos errare. Respondeo: certe debet errores et prohibere et
punire.... Non est enim solius Caesaris cognitio, sicut in urbibus haec
cognitio non est tantum magistratus prophani, sed est doctorum. Viderit
igitur magistratus ut recte judicet" (Bretschneider, ii. 712).
"Deliberent igitur principes, non cum tyrannis, non cum pontificibus,
non cum hypocritis, monachis aut aliis, sed cum ipsa Evangelii voce, cum
probatis scriptoribus" (Bretschneider, iii. 254).]
[Footnote 237: "Quare ita sentias, magistratum debere uti summa
severitate in coercendis hujusmodi spiritibus.... Sines igitur novis
exemplis timorem incuti multitudini ... ad haec notae tibi sint causae
seditionum, quas gladio prohiberi oportet.... Propterea sentio de his
qui etiamsi non defendunt seditiosos articulos, habent manifeste
blasphemos, quod interfici a magistratu debeant" (ii. 17, 18). "De
Anabaptistis tulimus hic in genere sententiam: quia constat sectam
diabolicam esse, non esse tolerandam: dissipari enim ecclesias per eos,
cum ipsi nullam habeant certam doctrinam.... Ideo in capita factionum in
singulis locis ultima supplicia constituenda esse judicavimus" (ii.
549). "It is clear that it is the duty of secular government to punish
blasphemy, false doctrine, and heresy, on the bodies of those who are
guilty of them.... Since it is evident that there are gross errors in
the articles of the Anabaptist sect, we conclude that in this case the
obstinate ought to be punished with death" (iii. 199). "Propter hanc
causam Deus ordinavit politias ut Evangelium propagari possit ... nec
revocamus politiam Moysi, sed lex moralis perpetua est omnium aetatum
... quandocumque constat doctrinam esse impiam, nihil dubium est quin
sanior pars Ecclesiae debeat malos pastores removere et abolere impios
cultus. Et hanc emendationem praecipue adjuvare debent magistratus,
tanquam potiora membra Ecclesiae" (iii. 242, 244). "Thammerus, qui
Mahometicas seu Ethnicas opiniones spargit, vagatur in dioecesi
Mindensi, quem publicis suppliciis adficere debebant.... Ev
|