igxanta, maltauxge kaj, kvazaux
superlative, ununure pro siaj retroiraj funkcioj: analizo. Tamen
kalkuli ne estas en si analizi. Sxakludisto, ekzemple, kalkulas sed
ne analizas. Sekvas ke sxakludado, rilate al siaj efikoj sur mensan
karakteron, ege miskomprenigxas. Mi ne verkas traktaton nun, sed
simple antauxparolas per hazarde elektitaj perceptajxoj iom strangan
rakonton. Tial mi elprofitos la okazon deklarante ke la superajn
potencojn de la kontemplema intelekto pli rigore kaj pli utile
laborigas malpompa matcxo de damludo ol cxiuj komplikaj sxakludaj
frivolajxoj.

Cxe sxakludo, kie la pecoj havas malsamajn kaj bizarajn movojn, kun
diversaj kaj sxangxantaj valoroj, oni erare taksas profunda (kaj ne
malkutima eraro gxi estas) tion kio estas nur kompleksa. La _atento_
cxi-tie potence alvokigxas. Se gxi malvigligxas nur momenteton,
preteratentajxo okazas, kaj rezultas vundo aux malvenko. Pro tio ke
la eblaj movoj estas ne nur multnombraj sed ankaux envolvitaj, pli
multnombrigxas la ebloj ke okazu tiaj preteratentajxoj. Naux fojojn
el dek estas la plej koncentrema kaj ne la plej akrapensa ludanto kiu
venkas.

Cxe damludo tamen, kie la movoj estas unikaj kaj havas nur
malmultan malsamecon, malmultnombrigxas la ebloj preteratenti kaj
la atentokapablo havas nur ioman utilon. Tial, se iu ajn ludanto
pridisponas avantagxojn, tiujn li gajnas pere de supera sagaceco.
Por iom konkretigi la temon, ni imagu damlud-matcxon en kiu
restas nur kvar damoj kaj kie, kompreneble, ni ne rajtas atendi
preteratentajxon. Memklare estas ke cxi-tie venko efektivigxas (ni
supozu la ludantojn egaltalentaj) nur pere de bonege konceptita movo
rezultigita per forta mensolaboro. Maldisponante kutimajn rimedojn,
la analizisto sin transjxetas en la spiriton de sia kontrauxstaranto,
sin identigas kun tiulasta kaj tiumaniere ne malofte prikonscias
ekrigarde la ununurajn rimedojn (foje ecx absurde facilajn) per kiuj
delogi en eraron aux hastigi en miskalkulon.

Jam de longa tempo oni konscias pri la forta influo kiun vistoludo
alportas al la homa kalkulpovo. Homoj havantaj la plej altkvalitan
intelekton lauxraporte distrigxas pretermezure gxin ludante dum ili
sin senigas kontente je sxakludado, taksante tiulastan frivola.
Preterdube, ekzistas nenia samspecajxo povanta tiom forte laborigi la
analizkapablon.

Povas esti ke la plej bona sxakludanto de la tuta Kristanlandaro
estas nur la plej bona sxakludanto. Sed kapablo pri vistoludado
ampleksas kapa