imulto cxiam pravas. (denova bruego)
HOVSTAD
Ha-ha; doktoro Stockmann do farigxis aristokrato depost
antauxhieraux!
DOKTORO STOCKMANN
Mi diris, ke mi ne emas forjxeti vortojn sur tiun pulmomankan,
anhelantan aron, kiu poststumbladas. Kun ili la pulsanta vivo havas
nenion komunan. Sed mi pensas pri la malmultaj, la opaj inter ni,
kiuj alproprigis al si la junajn gxermantajn verojn. Tiuj homoj
staras kvazaux inter la antauxpostenoj, tiel fore antauxe, ke la
kompakta plimulto ankoraux ne tien atingis, -- kaj _tie_ ili luktas
por veroj, kiuj ankoraux estas tro novnaskitaj en la monda konscio
por havi iun plimulton kun si.
HOVSTAD
Nu, do la doktoro farigxis revoluciulo!
DOKTORO STOCKMANN
Jes, morto kaj plago, tia mi estas, sinjoro Hovstad! Mi intencas fari
revolucion kontraux la mensogo, ke la plimulto posedas la veron. Kiaj
estas tiuj veroj, cxirkaux kiuj la plimulto kutimas arigxi? Estas la
veroj, kiuj estas tiom agxaj, ke ili estas survoje farigxi senilaj.
Sed kiam vero farigxis tiom maljuna, gxi estas ankaux survoje farigxi
mensogo, miaj sinjoroj!
(rido kaj krioj el moko)
DOKTORO STOCKMANN
Jes, jes, kredu min kiel vi volas; sed la veroj tute ne estas tiaj
eternaj Metusxelahx-oj, kiajn imagas al si la homoj. Normale
konstruita vero vivas -- diru -- gxenerale 17 -- 18, maksimume 20
jarojn; malofte pli. Sed tiaj agxaj veroj estas cxiam ostece
malgrasaj. Sed tamen estas nur tiam, ke la plimulto okupas sin pri
ili, kaj rekomendas ilin al la socio kiel sanigan, spiritan nutrajon.
Sed ne estas granda nutrajxa valoro en tia mangxajxo, mi povas
certigi al vi; kaj tion mi ja kiel kuracisto komprenas. Cxiuj tiuj
veroj akceptitaj de la plimulto estas komparindaj kun pasintjara
peklajxo; ili estas kvazaux rancaj, sximaj, verdigxintaj sxinkoj. Kaj
el tio sekvas tiu morala skorbuto, kiu furiozas cxirkauxe en la
socioj.
ASLAKSEN
Sxajnas al mi, ke la parolanto devojigxas flanken de la teksto.
LA MAGISTRANTO
Mi cxefe devas samopinii kun la prezidanto.
DOKTORO STOCKMANN
Ho, sed mi pensas, ke vi estas tute freneza, Petro! Mi tenas min ja
kiel eble plej strikte al la teksto. Cxar tio, kion mi volas
priparoli, estas ja gxuste tio, ke la amaso, la majoritato, tiu
damnita, kompakta plimulto -- ke estas tiu, mi diras, kiu venenas
niajn spiritajn vivofontojn kaj infektigas la grundon sub ni.
HOVSTAD
Kaj tion faras la granda liberala plimulto de la popolo, cxar gxi
estas suficxe sagxa por lauxdi nur la certajn, akcep
|