rien n'est
commence ni meme abordable (_Univers_, February 9).]
[Footnote 389: Gratry had written: "Cette apologetique sans franchise
est l'une des causes de notre decadence religieuse depuis des
siecles.... Sommes-nous les predicateurs du mensonge ou les apotres de
la verite? Le temps n'est-il pas venu de rejeter avec degout les
fraudes, les interpolations, et les mutilations que les menteurs et les
faussaires, nos plus cruels ennemis, ont pu introduire parmi nous?" The
bishop wrote: "Jamais parole plus puissante, inspiree par la conscience
et le savoir, n'est arrivee plus a propos que la votre.... Le mal est
tel et le danger si effrayant que le silence deviendrait de la
complicite."]
[Footnote 390: Pace eruditissimorum virorum dictum esto: mihi haecce nec
veritati congrua esse videntur, nec caritati. Non veritati; verum quidem
est Protestantes gravissimam commisisse culpam, dum spreta et
insuperhabita divina Ecclesiae auctoritate, aeternas et immutabiles
fidei veritates subjectivae rationis judicio et arbitrio subjecissent.
Hoc superbiae humanae fomentum gravissimis certe malis, rationalismo,
criticismo, etc. occasionem dedit. Ast hoc quoque respectu dici debet,
protestantismi ejus qui cum eodem in nexu existit rationalismi germen
saeculo xvi. praeextitisse in sic dicto humanismo et classicismo, quem
in sanctuario ipso quidam summae auctoritatis viri incauto consilio
fovebant et nutriebant; et nisi hoc germen praeextitisset concipi non
posset quomodo tam parva scintilla tantum in medio Europae excitare
potuisset incendium, ut illud ad hodiernum usque diem restingui non
potuerit. Accedit et illud: fidei et religionis, Ecclesiae et omnis
auctoritatis contemptum absque ulla cum Protestantismo cognatione et
parentela in medio Catholicae gentis saeculo xviii. temporibus Voltarii
et encyclopaedistarum enatum fuisse.... Quidquid interim sit de
rationalismo, puto venerabilem deputationem omnino falli dum texendo
genealogiam naturalismi, materialismi, pantheismi, atheismi, etc., omnes
omnino hos errores foetus Protestantismi esse asserit.... Errores
superius enumerati non tantum nobis verum et ipsis Protestantibus
horrori sunt et abominationi, ut adeo Ecclesiae et nobis Catholicis in
iis oppugnandis et refellendis auxilio sint et adjumento. Ita Leibnitius
erat certe vir eruditus et omni sub respectu praestans; vir in
dijudicandis Ecclesiae Catholicae institutis aequus; vir in debellandis
sui temporis erroribus strenuus; vi
|