through counsel; see Sec. 1. On Matth. XXIII. 37 Irenaeus remarks:
"veterem legem libertatis hominis manifestavit, quia liberum eum deus
fecit ab initio, habentem suam potestatem sicut et suam animam ad
utendum sententia dei voluntarie et non coactum a deo ... posuit in
homine potestatem electionis quemadmodum in angelis (et enim angeli
rationabiles), ut hi quidem qui obedissent iuste bonum sint possidentes,
_datum quidem a deo, servatum vero ab ipsis_." An appeal to Rome II. 4-7
(!) follows. In Sec. 2 Irenaeus inveighs violently against the Gnostic
doctrines of natural goodness and wickedness: [Greek: pantes tes autes
eisi physeos]. In Sec. 4 he interprets the Pauline: "omnia licent, sed non
omnia expediunt," as referring to man's inalienable freedom and to the
way in which it is abused in order to work evil(!): "liberae sententiae ab
initio est homo et liberae sententiae est deus, cuius ad similitudinem
factus est." Sec. 5: "Et non tantum in operibus, sed etiam in fide, liberum
et suae potestatis arbitrium hominis _servavit_ (that is, respected)
dominus, dicens: Secundum fidem tuam fiat tibi." Sec. 4: "deus consilium
dat continere bonum, quod perficitur ex obedientia." Sec. 3: "[Greek: to
autexousion tou anthropou kai to symbouleutikon tou Theou me
biazomenou]." IV. 4. 3: "homo rationabilis et secundum hoc similis deo
liber in arbitrio factus et suae potestatis, ipse sibi causa est, ut
aliquando quidem frumentum aliquando autem palea fiat."]

[Footnote 560: As a matter of fact this view already belongs to the
second train of thought; see particularly III. 21-23. Here in reality
this merely applies to the particular individuals who chose
disobedience, but Irenaeus almost everywhere referred back to the fall of
Adam. See, however, V. 27. 2: "Quicunque erga eum custodiunt
dilectionem, suam his praestat communionem. Communio autem dei vita et
lumen et fruitio eorum quae sunt apud deum bonorum. Quicumque autem
absistunt secundum sententiam suam ab eo, his eam quae electa est ab
ipsis separationem inducit. Separatio autem dei mors, et separatio lucis
tenebrae, et separatio dei amissio omnium quae sunt apud eum bonorum." V.
19. 1, 1. 3, 1. 1. The subjective moralism is very clearly defined in
IV. 15. 2: "Id quod erat semper liberum et suae potestatis in homine
semper servavit deus et sua exhortatio, ut iuste iudicentur qui non
obediunt ei quoniam non obedierunt, et qui obedierunt et crediderunt ei,
honorentur incorruptibilit