alajn kondicxojn kun la fervoja
kompanio L. & S.W.R. kaj neniu povos plendi pri la rezultato.
_"Vivu Esperanto, kaj Vivu la Esperantistoj!"_
LA LINGVO DE LA FLOROJ.
Originale verkita de Ben Elmy (Dauxrigata de pagxo 79).
PARTO II.
Ju pli ni studas la florojn, des pli ni konstatas, ke multe da ili
posedas nesuspektitajn lertecojn, kiujn apud besto ni volonte
nomus instinkto aux ecx prudento. La esploradoj kaj eksperimentoj
de la plimultigxanta anaro de observistoj pruvas tion cxi. Tamen,
cxar la kreskajxoj aux floroj estas mutaj, tial la homaj oreloj
neniel tauxgas por tiu esplorado; estas do necese, ke la homo uzu
siajn okulojn des pli zorge kaj akurate. Ecx tiam, multe da floraj
okazajxoj evitas la tro difektan homan vidlertecon, homa
difekto kiun la homo mem tre ofte forgesas kaj malatentas.
Ekzemple, oni diras ordinare, kune kun _Darwin_, ke "_la kreskajxoj
kompreneble ne posedas nervojn, nek centran nervsistemon._"[2] Sed
tiamaniere, farigxas ankoraux pli mirinda la plua eltrovo, ke iafoje
"_kreskajxo ekscitita transigas la influon al aliaj partoj de si, kaj
tiuj cxi partoj reciproke ekmovigxas._"[2] Kia do estas la agometodo
de tiaj procesoj? Se la kreskajxo "kompreneble" ne uzas nervfadenojn
por telegrafi siajn sentadojn kaj ordonojn, cxu eble gxi komunikigas
inter si per "senfadena" telegrafo? Vere, tre nescia estas la homo,
ecx cxe la dudeka centjaro!
Tre miriga ankaux estas la fenomeno de la perioda dormo de folioj kaj
floroj, kun iliaj akompanantaj movadoj. Ankoraux mirindega estas, ke,
kiel la mambesto produktas albumenan sukeran lakton, tiel la
kreskajxo produktas sukeran mielon en la floro, kun amelon kaj ecx
albumenon en la semo, por nutri la embrion kaj la junan estontan
kreskajxon.
Cetere _Darwin_ skribas: "_Apenaux estas trograndigo diri, ke la
radikpinto (de kreskajxo), tiom sentema, kaj tiel reguligante la
movadojn de la apudaj partoj, agadas tute kiel la cerbo de malsupera
besto._"[2] Sed certe, oni povas plivole demandi cxu la agadoj de
kelkaj floroj ne superas ecx iajn funkciadojn de tia besta cerbo.
Rilate al tio cxi, Dro. J. E. Taylor argumentas pri "_psikologio
kreskajxa_," kaj li tre racie inspiras, ke "_cxe proksime estonta
tempo ni eble konstatos, ke ne ekzistas vivo sen sekva_
psikologia _agado; ke tio cxi estas nepre resultato de tio;
ke la vivo mem estas kondicxita per psikologia agado; ke iaj
kreskajxoj posedas la ekvivalenton de besta instinkto, la ebleco
ga
|