sekaj
por vidi, mi sentis liptusxadon kontraux miajn manojn, auxdis la
sonadon de forirantaj piedoj, konsciis ke mia kontrabandulo jam
foriris.

Kiam oni sentas fortegan malamon, ju malpli oni priparolas la temon,
des pli bone estas. Tial mi registru nur tion ke la kapitano travivis
kaj post iom da tempo intersxangxigxis kaj ke kiu ajn estis la
koncerna intersxangxito, mi certas ke la Registaro akiris la plej
bonan marcxandajxon. Sed longe antaux ol tio okazis mi jam plenumis
mian promeson al Roberto, cxar tujege kiam mia malsanulo reakiris
suficxan memorpovon por ke mi fidu lian respondon, mi demandis sen
cxirkauxparolado:

"Kapitano Fajrfakso, kie estas Lucino?"

Kaj tro malforta por esti kolera, surprizita aux malsincera, li tuj
respondis:

"Mortinta, Frauxlino Dano."

"Kaj sxi sin mortigis kiam vi vendis Bocxjon, cxu?"

"Kiel diablonome vi eksciis tion?" li demandis kun mieno duonrimorsa,
duonmira. Sed mi kontentigxis kaj diris nenion pluan.

Kompreneble, mi sendis la novajxon al Roberto, atendanta tie for en
soleca hejmo--atendanta, laboranta, sopiranta al sia Lucino. La
alsendo preskaux rompis mian koron. Sed malforte estus prokrasti,
malice estus trompi. Tial mi sendis la pezan novajxon kaj baldaux
revenis la respondo: nur tri linioj. Sed mi jugxis ke la viro jam
perdis la subtenpovon de sia vivo.

"M'opiniis ke mi n' plu vidos sxin. Mi gxojas ekscii ke sxi n' plu
spertas gxenon. Mi dankas vin, S'jorino. Kaj se ili permesos tion, mi
batalos por vi gxis ke mi mortos, kio baldaux okazu, m' esperu."

Ses monatojn poste lia espero realigxis kaj li plenumis sian
promeson.

Cxiuj konas la historion de la atako sur Fuorto-Vagneron. Sed ni ne
ankoraux lacigxu rememorante kiel nia Kvindek-Kvara, forkonsumite
pro tri sendormaj noktoj, senmangxa tago kaj marsxado sub julia
suno, sturmis la fuorton kiam la cxielo jam noktigxis, alfrontante
multforman morton, sekvante siajn kuragxajn cxefojn tra fajra pluvumo
da kugloj kaj obusoj, luktante heroe por "Dio kaj Provincestro
Andreo"--kiel la regimento enirinta la batalon sepcenthome gxin
eliris perdinte preskaux duonon da tiuj, kaptitaj, mortigitaj aux
vunditaj, postlasinte sian junan komandanton enterigotan, same kiel
en antauxaj epokoj, cxirkauxatan de sia korpogardistaro, lojala gxis
la morto. Certe, la insulto farigxas honoro kaj la largxa tombo
bezonas nenian monumenton krom la heroeco gxin konsekranta antaux
nia rigardo. Certe, la koroj lin amintaj la plej fo