was zeker dat hij
haar de goede tijding der verlossing bracht, zij voelde, voelde dat hij
haar kwam mededeelen dat men Smul gevonden had; zij zag en voelde 't aan
zijn gansche houding, aan de bizondere uitdrukking van zijn gelaat, aan
de nieuwsgierige gezichten van enkele dorpelingen en buren, die hem
aarzelend op een afstand vergezelden.

Zij stond in strak-gespannen houding op terwijl hij binnen kwam,
beantwoordde machinaal zijn korten groet en hoorde als in een droom zijn
woorden:

"Bezinne,... ge meug nie verschieten,... 'k kom ou zeggen da we Smul
gevonden hen."

"Deud?" kreet zij, in instinctmatige vrees of er nog twijfel was.

"Deud," antwoordde de veldwachter langzaam hoofdknikkend. "When hem doar
uit de voar gehoald, achter ne greute sleeper mee 'n woale-scheep dat
diepe geload was en dat hem noar boven gemeulend het.--Hij es al leulijk
aan 't bedirven. Wilt g'hem hier hen of moen w'hem ginter houen? Hij
ligt in den stal van 't gemientenhuis."

"Houdt hem ginter, houdt hem ginter, 'k zal direkt de kiste loate
moaken," antwoordde zij dof.

"En moet g'hem nie mier zien?"

"Nien ik, nien ik, nien ik," zei zij, beslist en krachtig
hoofdschuddend.

"Al gezeid.--Zurgt dan da we zeu gauwe meugelijk de kiste krijgen."

En met een korten "goen dag" was de veldwachter weer weg. De
nieuwsgierige dorpelingen en de buren, die tot halverwege den boomgaard
meegekomen waren, keerden druk-pratend met hem weer terug....

* * * * *

XLVIII.

Toen kwam er groote kalmte in Rozeke's zoo lang geschokte leven. De
harde strijd, die veel van haar had weggerukt, was plotseling
uitgestreden en daar zat ze nu, alleen en zwaar-beproefd, maar eindelijk
toch verlost en vrij, met een gevoel van zekerheid en vrede, in 't
instinctief besef dat 't ergste was geleden, dat zij niet langer meer de
speelbal van een wreed en grillig noodlot was, en voortaan zelve iets
aan haar verder leven schikken kon.

Haar verder leven...! Zij was pas twee en dertig,... en tweemaal
weduwe met drie kinderen;--twee waren er bij de geboorte gestorven--.Dat
stond voor haar als een baken, als een vast bereikt doel.--Zij zou niet
meer hertrouwen; zij zou voortaan uitsluitend voor haar kinderen
leven....

En 't leven ging opnieuw zijn tragen, stillen, dagelijkschen gang; en
weken werden maanden: en maanden werden jaren, met hun afwisselende
seizoenen en natuurlijke gebeurtenissen.--Haar vader stierf; velen om
h