erunt [Greek:
mataiologoi], qui cum omnium Mathematum ignari sint, tamen de illis
judicium sibi summunt, propter aliquem locum scripturae, male ad suum
propositum detortum, ausi fuerint meum {92} hoc institutum reprehendere ac
insectari: illos nihil moror adeo ut etiam illorum judicium tanquam
temerarium contemnam. Non enim obscurum est Lactantium, celebrem alioqui
scriptorem, sed Mathematicum parum, admodum pueriliter de forma terrae
loqui, cum deridet eos, qui terram globi formam habere prodiderunt. Itaque
non debet mirum videri studiosis, si qui tales nos etiam videbunt.
Mathemata Mathematicis scribuntur, quibus et hi nostri labores, si me non
fallit opinio, videbuntur etiam Reipub. ecclesiasticae conducere aliquid....
_Emend._ Ibi _si fortasse_ dele omnia, usque ad verbum _hi nostri labores_
et sic accommoda--_Coeterum hi nostri labores_."[143]
All the allusion to Lactantius, who laughed at the notion of the earth
being round, which was afterwards found true, is to be struck out.
(Cap. 5. lib. i. p. 3) "_Copernicus._ Si tamen attentius rem consideremus,
videbitur haec quaestio nondum absoluta, et ideireo minime contemnenda.
_Emend._ Si tamen attentius rem consideremus, nihil refert an Terram in
medio Mundi, an extra Medium existere, quoad solvendas coelestium motuum
apparentias existimemus."[144]
{93}
We must not say the question is not yet settled, but only that it may be
settled either way, so far as mere explanation of the celestial motions is
concerned.
(Cap. 8. lib. i.) "Totum hoc caput potest expungi, quia ex professo tractat
de veritate motus Terrae, dum solvit veterum rationes probantes ejus
quietem. Cum tamen problematice videatur loqui; ut studiosis satisfiat,
seriesque et ordo libri integer maneat; emendetur ut infra."[145]
A chapter which seems to assert the motion should perhaps be expunged; but
it may perhaps be problematical; and, not to break up the book, must be
amended as below.
(p. 6.) "_Copernicus._ Cur ergo hesitamus adhuc, mobilitatem illi formae suae
a natura congruentem concedere, magisquam quod totus labatur mundus, cujus
finis ignoratur, scirique nequit, neque fateamur ipsius cotidianae
revolutionis in coelo apparentiam esse, et in terra veritatem? Et haec
perinde se habere, ac si diceret Virgilianus AEneas: Provehimur portu ...
_Emend._ Cur ergo non possum mobilitatem illi formae suae concedere, magisque
quod totus labatur mundus, cujus finis ignoratur scirique n
|