. Ook allerlei andere handwerken oefenen de monniken
uit. Wetenschappelijk werk wordt niet noodig geoordeeld; zij staan
geheel buiten de maatschappij. De hoogere geestelijken lezen de
couranten en vertellen enkele gebeurtenissen, die zij wetenswaardig
vinden, aan de overige monniken. Andere dan geestelijke boeken zijn
in het klooster niet aanwezig. De bevolking telt ongeveer duizend
bewoners. Boter en vleesch wordt door de broeders niet gegeten. Omdat
de kloosterorde zeer streng is, sturen de Russen er dikwijls voor
eenigen tijd jongens heen, die tehuis moeilijk zijn op te voeden.

Intusschen was de tijd gekomen voor het middagmaal, dat kosteloos
wordt aangeboden aan ieder die het eiland bezoekt. Ik werd geleid
naar de eetzaal voor de vrouwelijke pelgrims. Ieder had een bord met
een snee brood en een houten lepel. Niet ieder kreeg een servet, maar
daarvoor diende een lange lap voor een groep van menschen. In de 12de
en de 13de eeuw was dat overal de gewoonte; heel eigenaardig, dat dit
gebruik hier zoolang in stand is gebleven. Voor elke vier personen
stond er een groote tinnen bak klaar, met gehakte wortels, erwten,
rijst, zoute visch en biet. Dit mengelmoes werd op het bord vermengd
met een vloeistof uit een anderen tinnen bak,--zuur bier, de russische
kwash. Ze aten er allen smakelijk van: het is de nationale spijs. Wat
op de borden overbleef ging weer in den grooten pot. Voor ons was
dit eten nog al vreemd, de smaak onbeschrijfelijk. Na den eersten
hap was het me onmogelijk een tweeden te nemen, en hoe hongerig ik
me ook voelde, ik had geen lust het verdere menu af te werken. Toen
de priester, die door de zaal liep en gebeden voorlas, mij den rug
had toegekeerd, was ik, en nog een paar andere vreemdelingen met mij,
zoo vrij uit de bank te stappen en de eetzaal te verlaten. Ik hoorde
later dat de mannen hetzelfde eten hadden gekregen. Iemand, moediger
dan ik, had drie gerechten getrotseerd; na het eerste kwam een vrij
eetbare soep en dan, als derde gerecht alweer een soep, getrokken
van visch, met macaroni. De mannen aten met hun vieren uit een bak;
dat gebeurt bij de russische soldaten ook.

Is het klooster en zijne onmiddellijke omgeving weinig pitoresk, de
eilanden vergoeden in dit opzicht alles; ze zijn bizonder aantrekkelijk
met hunne prachtige dennenbosschen, waarin diepe rust heerscht. Zoo nu
en dan ziet men een konijntje of ander wild, dat nieuwsgierig rondkijkt
en in 't geheel niet schuw schijnt te zijn. Er