u zijn, maar dat is het geval niet; de gebouwen op
Walamo zijn banaal-nieuw.

De hoofdkerk, die we binnen traden om de mis bij te wonen, is
overweldigend door haar groote afmetingen en het decor van goud.

En nu een enkel woord over de russische kerken in 't algemeen. Haar
plattegrond heeft den vorm van het grieksche kruis. Boven het
midden-vierkant is een groote koepel en op elke der vier kruisarmen
staan kleinere, die evenals de groote koepel gekleurd of van
koper zijn. De absis wordt ingenomen door het "Allerheiligste" en
afgesloten door den "iconostas", die op Walamo bizonder rijk versierd
is. De iconostas is een wand met drie deuren, waarvan de middelste de
"heilige deur" is. Geen vrouw mag achter den iconostas komen. Tijdens
de mis wordt de heilige deur geopend, en ziet men het altaar.

Beelden komen in de russische kerk niet voor; dat verbiedt de
ritus. Wel treft men er geschilderde afbeeldingen aan, die alle volgens
een vast type zijn gemaakt. De madonna met het Christuskind ziet men
in alle kerken steeds op de zelfde wijze voorgesteld.

De gemeente staat gedurende de godsdienstoefening, (er zijn
zelfs geen banken in de kerk); zij stemt niet in met het koor der
geestelijken. Men wordt getroffen door den vollen toon der stemmen,
die door de gewelven dreunt of die, zacht-mystiek, even de woorden
van hem, die de mis leest, accentueert. Een orgel is in de russische
kerk niet aanwezig. De liturgie neemt een groot gedeelte van de
godsdienstoefening in beslag. Gepreekt wordt er niet, slechts enkele
bijbelteksten leest de priester aan de gemeente voor. Na de mis houdt
hij een kruisbeeld op, dat door de vrome aanwezigen, die in file
langs hem gaan, wordt gekust. Op Walamo zagen wij ook vele pelgrims,
na elkaar, dezelfde glasruit waaronder relequien bewaard werden,
met de lippen aanraken. Geruimen tijd lagen geloovigen gedurende
de mis op den grond, met het voorhoofd den steenen vloer aanrakend;
voor een Rus evenwel is dit niets bizonders.

Na de mis trachtte onze vriendelijke tolk uit Kuopio te weten te komen,
wanneer de pelgrimstocht naar de eilanden zou plaats hebben. "Als
het middagmaal afgeloopen is", antwoordde de priester tot wien zij
zich gewend had. Deze monnik, die wat Duitsch kende, stelde zich
beschikbaar om ons de naaste omgeving van het klooster te laten
zien. Hij vertelde ons allerlei dingen betreffende Walamo. Er wordt
hard gewerkt, want het klooster voorziet in zijn eigen behoeften door
den landbouw