generi bestiarum. Cum autem reguntur et subjiciuntur, omnino mansuescunt,
et nobiscum concorditer vivunt. Non enim a nobis alieni sunt motus animi
nostri. Pascuntur etiam nobiscum cognitione rationum et morum optimorum, et
vitae aeternae, tamquam herbis seminalibus et lignis fructiferis et herbis
viridibus. Et haec est hominis vita beata atque tranquilla, cum omnes motus
ejus rationi veritatique consentiunt; et vocantur gaudia, et amores sancti,
et casti, et boni. Si autem non consentiunt, nihilo minus dum negligenter
geruntur, conscindunt et dissipant animum, et faciunt vitam miserrimam; et
vocantur perturbationes, et libidines, et concupiscentiae malae. De quibus
jam nobis praecipitur, ut eas cum quanto possumus labore crucifigamus in
nobis, 'donec absorbeatur mors in victoriam.' Dicit enim Apostolus: 'qui
autem Jesu Christi sunt, carnem suam crucifixerunt cum perturbationibus et
concupiscentiis.' Aug. de Gen. c. Manich. l. i. c. 20.

[372] Illa est igitur plena satietas animorum, haec est beata vita, pie
perfecteque cognoscere a quo inducaris in veritatem, qua veritate
perfruaris, per quid connectaris summo modo. Quae tria unum Deum
intelligentibus unamque substantiam, exclusis vanitatibus variae
superstitiones, ostendunt. de Vita Beata, s. 35.

[373] Vid. sup. s. 29. not. 369

[374] Penuriam quippe pati quorumcumque hominum est; sed scire penuriam
pati magnorum est. Sic et abundare quis non potest? Sed scire et abundare
non nisi eorum est quos abundantia non corrumpit. Aug. de Bonae conjug. c.
21.

[375] Sane non est negligenter praetereundum quod dictum est, 'Et vidit
Deus omnia quaecumque fecit, esse bona valde.' Cum enim de singulis ageret,
dicebat tantum, 'Vidit Deus quia bonum est;' cum autem de omnibus
diceretur, parum fuit dicere 'bona,' nisi adderetur et 'valde.' Si enim
singula opera Dei cum considerantur a prudentibus, inveniuntur habere
laudabiles mensuras et numeros et ordines in suo quaeque genere constituta,
quanto magis omnia simul, id est ipsa universitas, quae istis singulis in
unum collectis, impletur! Omnis enim pulcritudo quae partibus constat,
multo est laudabilior in toto quam in parte: sicut in corpore humano, si
laudamus oculos solos, et cetera si pulcra singula et sola laudamus; quanto
magis totum corpus, cui omnia membra, quae singula pulcra sunt, conferunt
pulcritudinem suam: ita ut manus pulcra, quae etiam sola laudabatur in
corpore, si separetur a corpore, et ipsa amittat gratiam suam