c. 3 no 1.

[61] Juri autem civili occasionem dedit utilitas: nam illa quam dicimus
consoxiatio aut subjectio utilitatis alicujus causa coepit institui.
o.c. prol. 16.

[62] Sed sicut cujusque civitatis jura utilitatem suae civitatis
respiciunt ita inter civitates aut omnes, aut plerasque, ex consensu
jura quaedam nasci, potuerunt et nata apparet, qui utilitatem
respicerent non cetuum singulorum sed magnae illius universitatis. Et
hoc jus est quod gentium dicitur.

Prol. 17. Cfr. l. 1. c. 1. Sec. 14. no. 1.

[63] Tum vero etiamsi ex juris observatione nulla spectaretur utilitas
sapientiae non stultitiae esset eo ferri, ad quod a natura nostra nos
duci sentimus. o.c. prol. 18.

[64] Si nulla est communitas, quae sine jure conservari possit, quod
memorabili latronum exemplo probabat Aristoteles, certe et illa quae
genus humanum, aut populos complures inter se colligat, jure indiget.
prol. 23.

[65] Nam jus hic nihil aliud, quam quod justunt est, significat, idque
negante magis sensu quam aiente, ut jus sit quod injustum non est l. 1
c. 1 Sec. 3. 1 deg..

[66] Qualitas moralis personae competens ad aliquid juste habendum vel
agendum. De Jure B. ac P. l. 1 c. 1. Sec. 4. Personae competit hoc jus,
etiamsi rem interdum sequatur.

[67] Obligationem requirimus. Permissio autem proprie non actio est
legis sed actionis negatio. ibid Sec. 9 1 deg..

[68] Est autem injustum, quod naturae societatis ratione utentium
repugnat. l. 1 c. 1 Sec. 1.

[69] Sicut autem societas alia est sine inaequalitate, ut inter fratres,
cives, amicos, foederatos: alia inaequalis, ut inter patrem et liberos,
dominum et servum, regem et subditos, Deum et homines: Ita justum aliud
est ex aequo inter se viventium, aliud ejus qui regit et qui iregitur,
qua tales sunt quorum hoc jus rectorium, illud aequatorium recte ni
fallor vocabimus. l. 1 c. 1 Sec. 3 2 deg.. Dat er een societeit is tusschen God
en den mensch had ook Cicero gezegd. De Leg. l. 1.

[70] Aptitudinem (dignitatem) respicit attributrix, ... comes earum
virtutum, quae aliis hominibus utilitatem afferunt, ut libertatis,
misericordiae, providentiae rectricis. ibid. Een voorbeeld van
onvolkomen rechtsbevoegdheid geeft Grotius l. 2. c. 17. Sec. 3. Sic etiam
civis aliquis non indignus, etsi jus proprium ad officium non habeat,
habet tamen verum jus petendi juxta alios.

[71] Inleijdinge tot de Hollandse regts-Geleertheit, beschreven bij Hugo
de Groot. Uitgaaf van Mr. Simon v