nd
verwierpen, wilden van hem weten; en hoe overtoegevend hij zich in zijne
besluiten ook toonde, toch waren de verordeningen van het Voorloopig Bewind
nog veel breeder opgevat, en alzoo werd hem de loef afgestoken.

Want, nadat het Voorloopig Bewind enkele uitstekende mannen, als De
Gerlache, Van Meenen, Nothomb, Lebeau, Devaux, De Brouckere, belast had
met het opstellen van een ontwerp van Grondwet en een Kieswet voor de
benoeming van 200 Congresleden, vaardigde dit krachtdadig en onvermoeibaar
Comiteit, onder den invloed van den philosoof en republikein L. de Potter,
zeer vrijzinnige besluiten uit, zooals de vrijheden van vereeniging, van
godsdienst, van drukpers, de openbaarheid der gerechtsdebatten, zelfs de
volledige vrijheid voor de schouwburgen, maar ook de vrijheid van
onderwijs. Alras verwezenlijkte het Bewind het programma der Unie of liever
overschreed het.

De prins van Oranje, wiens toestand hachelijk werd door het vertrek der
Belgische afgevaardigden (6en-10en October) en door de opstootjes in
Antwerpen zelf, werd door burgemeester en raad genoopt om deze door een
beslissende daad te stillen, en waagde zijne laatste troeven. Den 16en
October, vaardigde hij eene nieuwe proclamatie, zonder voorkennis van den
Koning, uit, in deze bewoordingen: "Belgen, ik herken u als eene
onafhankelijke natie; kiest vrij uwe afgevaardigden voor het Nationaal
Congres. Ik stel mij in de provincien die ik bestuur, aan het hoofd van een
beweging welke u leidt naar eenen nieuwen en vasten staat van zaken,
waarvan de nationaliteit de kracht zal uitmaken"; overigens stelde hij
Ducpetiaux en Pletinckx in vrijheid en beloofde de schifting van de
Hollandsche en Belgische soldaten.

Door deze ongelukkige proclamatie verloor de prins ineens zijn spel. Want,
niet alleen werd hij reeds twee dagen later bepaald over boord geworpen
door het Voorloopig Bewind, dat hem het recht ontzei te spreken "van
provincien die _hij_ bestuurde" en van "politieke nationaliteit die _hij_
zou stichten": niet alleen deed hij het Hollandsche volk in woede
ontvlammen "omdat hij Holland had verloochend", maar zijn stoute stap werd
door Koning Willem als hebbende zijn macht te buiten gegaan veroordeeld en
in volle zitting der nieuw vergaderde Staten-Generaal van het Noorden
afgekeurd (20en October); na die harde bestraffing van zijn vader trok, vol
zelfverloochening, de ontmoedigde prins naar Londen, in de hoop aldaar bij
de conferentie der Mogendheden meer b